Wet DBA: voorkom schijnzelfstandigheid

Er wappert er een reusachtige rode vlag aan de horizon van ons aller ondernemerschap: de Wet DBA. De Belastingdienst gaat hiermee corrigerend (lees fanatiek) controleren.
In dit stukje legt Cijfermaat helder en simpel uit wat dat betekent.

De Wet DBA

Een strenge(re) handhaving van de Wet DBA (die in 2016 al werd ingevoerd) doemt in de verte op en komt schrikbarend snel naderbij. Vanaf 1 januari 2025 is het D-day. Dan gaat de Belastingdienst de Wet DBA strenger in praktijk brengen en handhaven. Wat betekent dat je risico loopt op boetes en naheffingen bij schijnzelfstandigheid. Tijd om te onderzoeken of jij je zaakjes op orde hebt.

Schijnzelfstandigheid? Wat is dat eigenlijk?

Onder schijnzelfstandigheid verstaat de overheid bijvoorbeeld een situatie waarbij het lijkt alsof je ZZP’er bent (met bijkomende belastingvoordelen) maar eigenlijk een werkrelatie hebt met je opdrachtgever, waardoor jullie beiden eigenlijk belasting en premies volksverzekeringen zouden moeten betalen (die de overheid dan grandioos misloopt.)

Allereerst: waar hebben we het over met de Wet DBA?

Met de Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) kan jouw situatie als zzp’er op de helling komen te staan. Deze wet bepaalt namelijk of jij nog zelfstandig ondernemer bent of dat er eigenlijk een verkapt werknemersverband is met een opdrachtgever of opdrachtnemer.

De overheid wil dat er handhaving komt op schijnzelfstandigheid om op die manier arbeidsrelaties te verbeteren en te versterken. Met de Wet DBA worden de regels rondom het ondernemerschap verduidelijkt. Zodat je beter weet of je een zelfstandige kunt inhuren voor een opdracht, of als zzp’er een opdracht kunt aannemen.

Wat betekent de Wet DBA in de praktijk?

Regel 1: Gezagsverhouding.
Een heel belangrijke om in de smiezen te houden is deze: wanneer er sprake is van een gezagsverhouding qua instructies, persoonlijke arbeid en bindende aanwijzingen, dan ben je het haasje. Voor de overheid is dit reden om aan te nemen dat je eigenlijk een verkapte werknemer bent. Met andere woorden: wanneer de opdrachtgever regels opstelt en strikt aangeeft hoe hij/zij het wil en jij geeft daaraan gevolg, dan heb je dus een arbeidsverhouding en ben je eigenlijk in dienst.

Regel 2: Zelf uitvoeren
Moet jij het werk zelf doen of stuur je vandaag je broer, die het ook kan? Het gaat er om dat je zelf bepaalt hoe jij de opdracht uitvoert. Bijvoorbeeld qua tijd en persoonlijke invulling. Thuiswerkers worden over het algemeen niet gezien als arbeidskrachten, maar een bezorger van maaltijden of postpakketten weer wel.

Regel 3: Een beloning.
De Belastingdienst zou ervan uit kunnen gaan dat je als zzp’er eigenlijk in loondienst bent als je een beloning krijgt voor je werkzaamheden.
Uhmmm, maar is dat niet logisch dan, denk je nu misschien, ik ga toch zeker niet gratis werken?!
Daar heb je een punt. Het zal erop neerkomen dat deze drie regels met elkaar in verband worden gebracht. Daarbij wordt ook gekeken naar de hoogte van het bedrag. Voor een werkgever is het vaak goedkoper om iemand voor een vast en voordelig bedrag in te huren, in plaats van een hoog bedrag per uur uit te betalen bij een specifieke unieke opdracht, zoals in de IT of bij Coaching. Maar dat zegt niet alles. Zeker niet in de Zorg.

Wat zijn de gevolgen als je onverhoopt de fout ingaat?

De Belastingdienst zal verplichten tot correcties en legt naheffingsaanslagen op, alsmede boetes. Je kunt fiscale voordelen verliezen zoals startersaftrek, vrijstellingen en óf zelfstandigenaftrek. Ai, genoeg reden om jezelf er met de oren bij te slepen. Zorg dat je je zaakjes op orde hebt!

Hoe?
Tip: sluit een modelovereenkomst met je opdrachtgever. Dit schept meteen duidelijkheid, jullie weten allebei waar je je aan te houden hebt. Een modelovereenkomst is 5 jaar geldig na goedkeuring van de Belastingdienst.

Waar moet je aan denken bij een modelovereenkomst?

• Verleng de modelovereenkomst op tijd. Doe dit een paar maanden voor de overeenkomst afloopt.
• Is de situatie tussentijds veranderd? Sluit een nieuwe overeenkomst af met wijzigingen die beter bij de situatie passen.

Kom je er niet uit, dan kun je altijd contact opnemen met Cijfermaat voor nadere uitleg.

Handige links

• Met het stroomschema van de Belastingdienst zie je snel hoe het ermee gesteld is tussen jou en je vaste opdrachtgever.
• Register overeenkomsten DBA.
• Kvk legt het ook nog eens helder uit hoe het zit met de DBA
• Webmodule Beoordeling Arbeidsrelatie voor opdrachtgevers: online vragenlijst om te beoordelen of je een arbeidscontract nodig hebt met een zelfstandige.
• Uitleg over de arbeidsrelatie voor ZZP’ers.
• ZZP Nederland over de Wet DBA.
• Informatie voor Starters over de Wet DBA.
• En zo zit het juridisch met de Wet DBA.